Obligaties hebben een laag maar stabiel rendement. Dit komt voornamelijk doordat je bij obligaties weinig risico loopt. Vanwege die perfecte verhouding tussen een stabiel rendement en een laag risico is het veelal een belangrijk onderdeel in de meeste portefeuilles.
Toch schuilen er een paar valkuilen bij het rendement op obligaties. Het is bijvoorbeeld belangrijk om het effectief rendement te berekenen in plaats van blindelings de couponrente te gebruiken als jouw effectief rendement.
Voordat we verder gaan is het belangrijk dat je weet hoe een obligatie is opgebouwd. Heb je even een opfrisser nodig? Lees hier wat obligaties zijn.
Rendement op Obligaties
Inmiddels weet je dat een obligatie is opgebouwd uit de volgende elementen: de nominale waarde, een rentepercentage en een bepaalde looptijd. Met die gegevens is het mogelijk om het rendement van de obligatie te berekenen.
Stel je koopt een obligatie met een rente van 3% en een looptijd van 5 jaar. We willen ten eerste weten hoeveel euro we hierop verdienen. Ten tweede willen we weten wat het rendement is over deze obligatie.
Je begint met de aanschaf van de obligatie waardoor je op -1.000 euro uitkomt. Vervolgens ontvang je jaarlijks 3% over deze 1.000 euro. Dit komt neer op 30 euro. Na 5 jaar heb je dus in totaal 150 euro aan rente ontvangen. Wanneer de looptijd van 5 jaar is bereikt krijg je de nominale waarde van de obligatie terug, wat 1.000 euro bedraagt.
In totaal heb je dus 1.150 euro gekregen en 1.000 euro uitgegeven. Dit is een winst van 150 euro.
Om het rendement te berekenen gebruiken we de formule: (nieuw – oud) / oud / looptijd x 100%. Als we dit invullen wordt dat: (1150 – 1000) / 1000 / 5 x 100% = 3%.
Deze 3% is logisch want dit is precies de rente over de obligatie.
Dit is een simpele versie van het berekenen van jouw rendement op de obligatie. Deze rekensom werkt alleen als je jouw obligatie hebt gekocht tegen exact dezelfde prijs als de nominale waarde.
Maar bijna altijd koop je obligaties tegen een bepaalde koers prijs en zelden voor de nominale waarde.
Het Effectief Rendement Berekenen
Het effectief rendement houdt rekening met een aantal extra zaken ten opzichte van de vorige rekensom. Zo wordt de koersprijs in deze berekening meegenomen.
Daarnaast moet er rekening worden gehouden met “verstopte” verliezen. Er is sprake van verstopte verliezen wanneer je bijvoorbeeld meer geld kunt verdienen met een alternatieve belegging (met dezelfde of minder risico).
Als voorbeeld pakken we een obligatie met een looptijd van 2 jaar en 4% couponrente. Deze keer koop je de obligatie op de vrije markt tegen een koers van 102%. Dit wordt optie A.
Optie B is een spaarrekening deposito van 2 jaar. Het rendement over deze spaarrekening bedraagt 3%.
Voor welke optie kies jij?
Optie A blijft ongeveer dezelfde rekensom als hierboven. Echter begin je nu op -1.020 euro, vanwege het feit dat de koers 102% is. De winst via rente in nu 4% over 1.000 euro voor 2 jaar = 80 euro. Tot slot krijg je de 1.000 euro terug bij aflossing van de obligatie. Dit komt neer op een totale winst van -1020 + 80 + 1000 = 60 euro.
Om het effectief rendement over de obligatie te berekenen, moeten we de winst delen door de aankoopprijs. Ook moet er rekening worden gehouden met de looptijd. Dit doen we in 2 stappen.
- Winst per jaar = 60 / 2 = 30 euro
- Effectief Rendement Obligatie = 30 / 1050 = 2,86%
We zien nu direct al dat effectief rendement van de obligatie 0,14% lager ligt dan het rendement over de spaarrekening deposito. Echter is het effectief rendement van de spaarrekening niet 3% maar 3,19% dankzij de kracht van het rente op rente effect.
Uiteraard zou je de rente van de obligaties kunnen herinvesteren waardoor je een iets hoger rendement krijgt (net zoals de extra 0,19% op de spaarrekening).
Jouw Realistische Effectieve Rendement
Dit voorbeeld is illustratief gebruikt om te laten zien hoe je het effectieve rendement over obligaties berekent. De bedoeling van dit voorbeeld is om je te behoeden voor de valkuilen waar andere beginnende beleggers wel in vallen.
Kijk vooral naar de nummers achter de nummers. Een rendement van 5% klinkt heel aantrekkelijk maar als je een koers moet betalen van 105% om de obligatie te kopen en deze loopt nog maar voor 1 jaar, dan verdien je dus precies 0 euro (-1.050 + 50 + 1000).
Bereken dus eerst het effectief rendement voordat je een obligatie koopt. Als dit effectieve rendement binnen jouw beleggingsstrategie past, koop dan de obligatie. Echter weet je nu hoe je het rendement berekend en kun je deze beslissing nu beter maken.
Het enigste waar jij je nu nog voor moet behoeden zijn de risico’s van obligaties.